قرآن، نماد حیات معقول - صفحه 43
بحثى در محتویّات قرآن
7- مرسل و محدود
مرسل عبارت است از قضایایى که موضوع آنها مقیّد به هیچ قیدى نیست و به‌اصطلاح فنى، عبارت است از ماهیّت محض، مانند:
عصر 2؛ «البته انسان(طبیعتاً) در خسارت است»
محدود، قضایایى را می‌گویند که موضوع آنها از نظر کمّیت یا کیفیّت محدود باشد، مانند: قضایاى شخصى که اشخاص معیّنى محکوم به آنها هستند.
8- محکم و متشابه
محکم، آیاتى است که دلالت آنها بر معانىِ خود، روشن است، مانند:
فاتحه 1؛ «ستایش مر خدا را که پرورنده عالمیان است»
متشابه، آیاتى است که معانى آنها با روشنایىِ کامل از الفاظِ به‌کار برده‌شده، استفاده نشود، مانند:
فجر 22؛ «و (در آن روز قیامت) پروردگار تو با فرشتگان صف صف بیایند»
مسلّماً اسناد آمدن به خدا، مانند انتقال جسم از مکانى به مکان دیگر، امکان‌پذیر نیست. لذا، این آیه را متشابه می‌نامند، زیرا معناى آن براى اذهان معمولى اشتباه‌انگیز است. اگر هم قرآن داراى آیات مجمل و متشابه است، این مجملات و متشابهات، با آیات دیگر و یا با توضیحاتى از خود پیامبر اکرم و تفسیرى از ائمه معصومین(ع) که راسخ در علم هستند، بیان شده و یا به‌وسیله فهم و عقل سلیم پیروانِ راستینِ آن پیشوایان، توضیح داده شده است.
صفحه 43
